Thorbecke, Johan (1798-1872)

Johan Thorbecke is vooral bekend als de grote liberale staatsman, de vader van de Nederlandse grondwet van 1849 en vele jaren regeringsleider. Voor hij zijn politieke carrière aanvat is Thorbecke professor te Leiden en voordien, tussen 1825 en 1830, te Gent.

Jonge academicus in Gent

De 27-jarige academicus doceert in de nieuwe rijksuniversiteit van Gent Hedendaagse politieke geschiedenis van Europa, Statistiek en Politieke economie en publiceert over de filosofie van de geschiedenis en het recht. Zodoende introduceert hij opleidingsonderdelen die pas veel later opnieuw in het programma zullen opgenomen worden. Hij geeft sommige colleges niet alleen in het verplichte Latijn, maar ook in het Nederlands, en ook dat is een novum dat pas een eeuw later opnieuw navolging zal vinden.

Geschiedenis van de Nederlanden

Thorbecke slaagt erin Willem I ertoe te overhalen een commissie voor geschiedenis op te richten, die zich moet inlaten met de publicatie van de bronnen voor de geschiedenis van de Nederlanden, naar het voorbeeld van de Duitse Monumenta Germaniae historica. Ze mag als de voorloper beschouwd worden van de nu nog bestaande Belgische Commissie voor geschiedenis.

Leerlingen

Thorbecke zal ook na 1830 invloed blijven uitoefenen in Belgïe via zijn vrienden en oudstudenten zoals daar zijn: Jules van Praet, de raadgever van Leopold I en II, Conway, intimus van Leopold I, of H. Rolin, minister in het kabinet Rogier tussen 1848 en 1850.

Jan Art
Vakgroep Geschiedenis UGent
16 augustus 2010

 

Hoe verwijs je naar dit artikel?
Art, Jan. "Thorbecke, Johan (1798-1872)." UGentMemorie. Laatst gewijzigd 05.05.2021. www.ugentmemorie.be/personen/thorbecke-johann-1798-1872

Bibliografie

www.UGentMemorialis.be

Van Hees, P. "Thorbecke, Johan." In Nieuwe Encyclopedie van de Vlaamse Beweging, uitgegeven door Reginald De Schryver, et. al., 3064. Tielt: Lannoo, 1998.

Faculteiten: 
faculteit Letteren & Wijsbegeerte
Type persoon: 
hoogleraar, rector, politicus, historicus, jurist
Deel deze pagina: 

Herinneringen

Professor Thorbecke was een klein stijf Hollands Heertje

Professor Thorbecke, een Hollander, werd tijdens mijn verblijf aan de Hoogeschool professor benoemd voor het openbaar en volkerenrecht. Zijne lessen waren door en door geleerd, wel bestudeerd en werden correct voorgedragen, maar slechts door weinige studenten naar hare ware verdiensten geschat.
Thorbecke was bij zijne benoeming slechts 28 a 28 jaar oud; hij was alsdan een mager, stijf, zorgvuldig gekleed Hollandsch heertje, dat zeer afgetrokken leefde en het grootste gedeelte zijner dagen op zijne studeerkamer doorbracht.
Bij de omwenteling van 1830 vertrok hij naar Holland, werd er eerst professor te Leiden, vervolgens lid der Staten-Generaal en later Minister van binnenlandsche zaken en kabinetshoofd. Zooals men weet, was hij de vader der Nederlandsche grondwet van 1849. Hij hield gedurende een aantal jaren zoowel den Koning als de Wetgevende Kamers onder zijnen ijzeren wil gebogen. Onwedersprekelijk was hij de grootste staatsman, dien Holland in den laatsten tijd heeft bezeten. Hij overleed te ’s-Gravenshage in 1872.
Alwie eens naar Holland een reisje doet, mag niet nalaten het standbeeld van onzen ouden Gentschen professor te gaan zien: het staat op het Thorbecke-plein te Amsterdam.

(George Bergman, student in Gent in 1824-1828)

 uit: George Karel Lodewijk Bergmann, Uit vader Bergmann's gedenkschriften, Gent, 1895, p. 129.