Grafmonument Julius Mac Leod
De UGent neemt op de Gentse Westerbegraafplaats het meterschap op van de graven van acht opmerkelijke academici uit haar rangen. Julius Mac Leod is er een van.
Julius Mac Leod, botanicus en cultuurflamingant
Julius Mac Leod (1857-1919) studeert aan het Atheneum in Gent en vervolgens aan de Universiteit Gent, waar hij in 1878 het doctoraat in de Natuurwetenschappen behaalt. Aanvankelijk geeft hij les aan de Rijksnormaalschool in Brugge maar van 1885 tot 1888 doceert hij Menselijke Fysiologie aan de faculteit Geneeskunde aan de Gentse universiteit. Vanaf 1887 is hij hoogleraar in de plantenkunde aan de faculteit Wetenschappen, en in datzelfde jaar wordt hij eveneens directeur van de universitaire plantentuin, die onder zijn bestuur gehuisvest wordt in het Citadelpark.
Hij is tevens de stichter van het Kruidkundig genootschap: Dodonaea en van het Vlaams Natuur- en Geneeskundig Congres. Hij ijvert voor het Nederlands als voertaal in het onderwijs in Vlaanderen, voor de vernederlandsing van de universiteit van Gent en voor wetenschapspopularisering. Als verslaggever van de Hogeschoolcommissie in 1897 stelt hij de graduele vernederlandsing van de universiteit voorop (die wordt pas ingezet na zijn overlijden in 1923 met de wet Nolf). Over het belang van het Nederlands als wetenschapstaal publiceert hij in 1901 Het Nederlandsch en de wetenschap.
Aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog vlucht Julius Mac Leod naar Engeland, waar hij aan de Victoria universiteit van Manchester tewerkgesteld wordt. Daat publiceert hij zijn magnum opus, The Quantitative Method in Biology (1919), dat handelt over de mathematisch gefundeerde biologie. In 1919 is hij terug in Gent. Datzelfde jaar sterft hij er aan de Spaanse griep.
Grafmonument
Het grafteken van Julius Mac Leod bevindt zich op plein ADKE, rij 30, nr. 31, en is gesitueerd tegen de buitenwand van het oude gedeelte van de Westerbegraafplaats. De concessie wordt in 1893 aangevraagd door zijn moeder Sophie Fredericq na het overlijden van haar man, de wijnhandelaar Aimé Florimond Mac Leod. Het echtpaar Mac Leod-Fredericq ligt hier begraven, zoon Julius Mac Leod wordt in 1919 bijgezet en toen is de stèle toegevoegd.
Het grafteken is in alle opzichten bescheiden. Een vlakke zerk ligt voor een lage stèle, waarop in verheven letters de naam Julius Mac Leod staat genoteerd. Het wapenschild op de zerk legt een duidelijke link naar de Schotse afstamming van de familie Mac Leod. Het gevierendeeld wapen toont in het kwartier linksboven een vlammende berg, rechtsboven een triskelion, linksonder een galei en rechtsonder een klimmende leeuw.
Deze vier wapenfiguren leggen de link met de Schotse roots van de Mac Leods. De leeuw komt ook voor in het wapen van Schotland en het schip verwijst naar het eiland Raasay van de clan Mac Leod. Onder het schild staat het devies van de clan, die luidt ‘Quocunque Jeceris Stabit’, vertaald als Hoe je het ook werpt, het zal staan. Dit devies staat in direct verband tot de driebenige triskelion en komt ook voor in het schild van het eiland Man. De schilddekking is die van Raasay en de Mac Leods. Ze bestaat uit een stralende zon en het devies ‘Luceo Non Uro’ wat zoveel betekent als Ik schijn maar brand niet.
De resterende vegetatieve symbolen op het graf zijn wijnranken, die een verwijzing inhouden naar de wijnhandel van Aimé Florimond Mac Leod. Het boek rechts is een indicatie naar Sophie Fredericq. Zij stamt uit een belangrijke Gentse liberale familie, ze was de halfzuster van Virginie Loveling en actief als schrijfster onder het pseudoniem Sophia.
De grafsteen is het werk van beeldhouwer Theo Soudeyns (1860-1948), die ook de auteur is van het borstbeeld van Julius Mac Leod bewaard in de collectie van de Gentse Universitaire Musea (GUM).
Nena Madalijns
Bachelorstudent Kunstwetenschappen
Academiejaar 2016-2017
Deze tekst is tot stand gekomen in het kader van een paper-opdracht, “Methodologische oefening beeldende kunst en architectuur” – 2de bachelor Kunstwetenschappen 2016-2017- o.l.v. Prof. Dr. Linda Van Santvoort.
Hoe verwijs je naar dit artikel?
Madalijns, Nena. "Grafmonument Julius Mac Leod." UGentMemorie. Laatst gewijzigd 9.06.2018. www.ugentmemorie.be/artikel/grafmonument-julius-mac-leod.
Bibliografie
Van De Velde, A. J. "Julius Mac Leod. " In 100 groote Vlamingen, uitgegeven door Leon Elaut, et al., 394-397. Antwerpen: Standaard, 1941.
Van Hees, P. "Mac Leod, Julius." In Nieuwe Encyclopedie van de Vlaamse Beweging, uitgegeven door Reginald De Schryver, et. al., 1977-1979. Tielt: Lannoo, 1998.