Van Bambeke, Charles (1829-1918)
De Gentenaar Charles Eugène Marie van Bambeke staat geboekstaafd als de grondlegger van de succesvolle Gentse Morfologische School.
Studieperiode
In 1857 wordt Van Bambeke doctor in de genees-, heel- en verloskunde en loopt stage in het Gentse stadsziekenhuis De Bijloke. Hij start een eigen praktijk in de buurt van de Galgenberg en is erg actief tijdens de cholera-epidemie van 1866. Hij wordt adjunct-chirurg aan het Sint-Janskinderziekenhuis bij de Vlasmarkt, dat sinds 1870 als een afdeling van De Bijloke functioneert. Zijn eerste publicaties gaan over de anatomie van vissen en walvisachtigen. Het meest opmerkelijke werk uit die periode gaat over de vuurpad, voor het eerst beschreven in de embryologie.
Morfologie
In 1869 krijgt Van Bambeke de cursus Vergelijkende ontleedkunde toegewezen, twee jaar later Algemene anatomie. In 1879 wordt hij gepromoveerd tot gewoon hoogleraar, waardoor hij in staat is om zich uitsluitend aan de wetenschap en het lesgeven te wijden. Hij is trouwens een van de eerste hoogleraren met een volledig lesrooster. Embryologie wordt volledig van het vak fysiologie gescheiden en aan hem toevertrouwd.
Met zijn collega Edward van Beneden richt hij in 1880 de Archives de Biologie op, een tijdschrift dat uitgroeit tot een toonaangevend blad van wereldformaat. Van Bambeke publiceert fundamentele bijdragen in zijn vakgebied, die onder te brengen zijn in vier thema’s: de vergelijkende ontleedkunde, een aantal klinische onderwerpen zoals verloskunde, de embryologie en de zwammen. De studie van de zwammen vat hij aan in de laatste fase van zijn leven. Ook daarin zal hij baanbrekend werk verrichten. Zijn mycetologische verzameling wordt in de Plantentuin bewaard.
Morfologische school
Van Bambeke is niet alleen een man van de wetenschappen. Hij zet zich ook in voor de verbetering van het onderwijs, meer bepaald door het aanbod van de praktische opleiding voor geneeskundestudenten te vergroten. Hij laat microscopen aankopen en dringt in 1884 aan op de bouw van een ruime demonstratiezaal in het Anatomisch Instituut, een instelling die hij mee helpt oprichten. Het Gentse histologisch-embryologisch laboratorium geniet een grote bekendheid en er worden grote ontdekkingen gedaan door Van Bambekes leerlingen. In 1902 ontvangt Van Bambeke de tienjaarlijkse staatsprijs van de dierkundige wetenschappen voor zijn embryologisch werk. Daarnaast zet deze befaamde Gentse professor zich ook in voor filantropische instellingen als de Commissie van de Godshuizen en de Association médicale de Prévoyance voor onderlinge hulp aan geneesheren.
Petra Gunst
Licentiaat Geschiedenis
16 augustus 2010
Hoe verwijs je naar dit artikel?
Gunst, Petra. "Van Bambeke, Charles (1829-1918)." UGentMemorie. Laatst gewijzigd 01.04.2015. www.ugentmemorie.be/personen/van-bambeke-charles-1829-1918.
Bibliografie
VLIZ Wetenschatten. "Charles Van Bambeke." Wetenschatten – Historische figuren van het zeewe- tenschappelijk onderzoek. VLIZ Information Sheets, 143. Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ): Oostende, 9.