Boddaert, Richard (1834-1909)
Deze uitermate gerespecteerde hoogleraar en geneesheer maakt deel uit van een befaamde familie, die een eeuw lang tot de geneeskundige elite van Gent heeft behoord.
Net als zijn jongere broer Gustave gaat ook Richard Dorothée Joseph Boddaert naar het jezuïetencollege Sint-Barbara in Gent. Daarna studeert deze intellectuele veelvraat eerst wijsbegeerte en letteren, en daarna natuurwetenschappen en geneeskunde aan de Gentse universiteit. Hij wordt doctor in de natuurwetenschappen en doctor in de geneeskunde. In Londen volgt hij nog een postuniversitaire studie bij Claude Bernard, die hem het belang van de proefondervindelijke methode duidelijk maakt. Boddaert wordt in 1862 docent Dierkunde in Gent en behaalt in datzelfde jaar een speciaal doctoraat in de fysiologische wetenschappen.
Introductie van praktische oefeningen
In de daaropvolgende jaren neemt Boddaert tal van diverse vakken voor zijn rekening, een buitenmenselijke taak die niemand voor hem ooit had aangedurfd. Hij doceert Zoölogie, Algemene anatomie, Menselijke fysiologie, Ziektekundige ontleedkunde, en overschouwt op halftijdse basis de Interne kliniek. Omdat deze cursussen aanvankelijk louter theoretisch zijn, begint Boddaert vanaf 1868 te experimenteren door in een geleend lokaal en met een paar microscopen practica over de gedoceerde stof te houden. Die aanpak leidt tot goede resultaten bij zijn studenten en tot de oprichting van Anatomisch Instituut verbonden aan het Gentse stadsziekenhuis De Bijloke. Boddaert zorgt er ook voor dat in de organisatiewetten van 1890, praktische oefeningen als verplichting opneemt.
Onderwijs én onderzoek aan de universiteiten
Boddaert toont zich een fervent tegenstander van de plannen tot oprichting van een Institut Central, een apart onderzoekscentrum in Brussel waar de wetenschappelijke vorming en opleiding van wetenschappers over het hele land zou worden gecentraliseerd. De universiteiten zouden daardoor alleen nog maar voor de beroepsopleiding van de geneesheren instaan. Boddaert pleit echter voor een onlosmakelijke de band tussen onderwijs en onderzoek.
Wetenschappelijk engagement
Rond 1904 wordt Boddaert professor emeritus. Hij is dan een van de voornaamste geneesheren in de stad, met een druk bezochte praktijk. Toch blijft hij verder experimenteren. Zijn meesterwerk draait om het oedeem, en meer bepaald rond het aandeel van de lymfebanen in de genese van een oedeem. Zijn bevindingen zijn nog tot op de dag van vandaag interessant om te raadplegen. Ook maatschappelijk stelt Boddaert zich zeer geëngageerd op, onder meer door zijn jarenlang voorzitterschap van de Association médicale de Prévoyance de Gand, die de families van geneesheren in nood steunt.
Petra Gunst
Licentiaat Geschiedenis
16 augustus 2010
Hoe verwijs je naar dit artikel?
Gunst, Petra. "Boddaert, Richard (1834-1909)." UGentMemorie. Laatst gewijzigd 24.02.2015. http://www.ugentmemorie.be/personen/boddaert-richard-1834-1909.
Bibliografie