Inleiding
Inleiding
De Gentse universiteit blijft tijdens de Tweede Wereldoorlog geopend en zal tot aan de Bevrijding binnen de contouren van het bezette België functioneren. Onmiddellijk na de oorlog, op 9 juni 1945, publiceert de universiteit de brochure Weerstand en Bevrijding, waarin ze in een bestek van enkele bladzijden verslag aflegt van haar houding tijdens de oorlog. 'De geschiedenis van de Universiteit te Gent in deze jaren', staat er te lezen, 'is er een van deels openlijken, deels ondergrondschen strijd tusschen den invloed van de Duitschers en hun collaborateurs aan den eenen kant en den invloed van de loyale academische overheid, professoren en studenten aan den anderen kant'.
Historisch onderzoek heeft uitgewezen dat deze brochure een al te gunstig licht werpt op de universiteit als weerstandscentrum. Zowel collaborateurs als verzetslui vormden een minderheid aan de universiteit en het heroïserende beeld van de 'weerstandsuniversiteit' ontneemt, zoals blijkt uit de Dirk Martins De Rijksuniversiteit Gent tijdens de bezetting 1940-44, de overheersende houding van een gewillige universiteit, die streefde naar een normalisering van het universiteitsleven.
2. Brochure 'Weerstand en Bevrijding', 1945.
Het boek van Martin dateert uit 1985. Met uitzondering van een licentiaatsverhandeling, is er sindsdien geen nieuw onderzoek verricht over de Gentse universiteit in deze periode. UGentMemorie publiceert vandaag een studie van twee gastauteurs, Marc Verschooris en Dr. Yves Louis, die inzoomt op de faculteit Geneeskunde tijdens de oorlog. De aanleiding voor deze bijdrage was een kranteninterview van Yves Louis in De Standaard, waarin een minder fraaie episode uit de universiteitsgeschiedenis aan het licht kwam: de betrokkenheid van de arts Frans Daels aan het Mütterheim te Wolvertem.
UGentMemorie heeft de auteurs uitgenodigd om hun lopende onderzoek rond oorlog en geneeskunde voor te stellen in een bijdrage: 'De faculteit Geneeskunde tijdens Wereldoorlog II'. In deze bijdrage brengen ze nieuwe feiten naar voren rond het groepje Vlaams-nationalistische collaborateurs rond Daels en - langs de andere kant - de betrokkenheid van enkele moedige hoogleraren bij het verbergen van Joden. Dit nieuwe historische onderzoek wordt ingebed in het algemene verhaal van de universitaire bezetting.
Over de auteurs
Yves Louis werkt al enkele jaren aan een algemene studie over de Belgische artsen in België tijdens Wereldoorlog II. Het onderzoek is het resultaat van een doorgedreven interesse voor de politieke collaboratie, waar ook de artsen deel van uitmaakten. Deze studie over de rol van de artsen tijdens de Tweede Wereldoorlog behandelt in het bijzonder de Oorlogsorde van de Geneesheren tijdens de bezetting, de ontvangst van de Reichsgesundheitsführer Leonardo Conti in België, de rol van de universiteiten, de verklikking, de collaboratie, het antisemitisme en de antivrijmetselarij. Dit werk kan niet los gezien worden van de tijdsgeest waarin eugenetische en racistische doctrines een bepalende rol speelden.
Marc Verschooris publiceerde enkele werken rond het verzet en de Jodenvervolging in Gent tijdens WO II. Een belangrijk aandachtspunt is de herinneringseducatie als een belangrijk pedagogisch project in de opleiding van kritische volwassenen die zich mentaal moeten wapenen tegen onverdraagzaamheid en gedachteloosheid. Momenteel specialiseert hij zich in het onderzoek naar het banaliseren en relativeren van de collaboratie in Vlaanderen tijdens WOII.
Lees verder: 1.1. Van een oude naar een nieuwe orde
Keer terug: Inhoudstafel dossier