Wagener, Auguste (1829-1896)
Auguste Wagener behoort, samen met Laurent, Callier, Brasseur e.a. tot die professoren die zich niet in een ivoren toren laten opsluiten maar prominent aanwezig zijn op het publieke forum. Hij wordt al benoemd aan de Gentse universiteit op zijn 21ste en zal er 66 jaar lang o.a. Latijnse en Griekse letterkunde doceren en samen met Bidez en Thomas de faam van de Gentse filologisch school vestigen.
Machtig regeringscommissaris
Maar Wagener drukt, eenmaal in 1878 regeringscommissaris benoemd, ook zijn stempel op het universitaire beleid. Onder zijn impuls vindt de leervorm ‘praktische oefeningen’ die de band tussen onderwijs en wetenschap wil versterken geleidelijk ingang in alle faculteiten. Hij is de man achter de oprichting van het Instituut der Wetenschappen– het huidige Plateaugebouw, waarvan hij in 1890 de ingebruikname mag meemaken. Hij weegt sterk op het benoemingsbeleid: van de 79 professoren die in 1895 aan de Gentse universiteit doceren zijn er 66 op zijn voorstel benoemd.
Stedelijk onderwijs
Wagener is overtuigd en militant liberaal en dus een grote verdediger van het openbaar onderwijs. Dat doet hij als medewerker en redacteur van de befaamde Revue de l’instruction publique en, vooral, tussen 1863 en 1877 wanneer hij als liberaal gemeenteraadslid zijn collega Gustave Callier opvolgt als schepen van het stedelijk onderwijs. Onder zijn beleid krijgt Gent een normaalschool voor onderwijzeressen en stijgt het aantal gediplomeerde- onderwijzers èn onderwijzeressen van tweehonderd naar driehonderd. Wagener voert het geneeskundig schoolonderzoek in, laat levertraan en maaltijden uitdelen in de lagere stadscholen en ijvert –tevergeefs- voor het verbod op kinderarbeid, zodat volkskinderen tot hun veertiende de gelegenheid zouden hebben (aanvullend) onderwijs te volgen. Dat standpunt verdedigt hij als liberaal volksvertegenwoordiger ook vanaf 1886 in de Kamer.
Wagener is voorstander van tweetalig onderwijs – een stellingname die hem door de ‘Vlaamsgezinden’ niet in dank wordt afgenomen, maar voortspruit uit zijn bekommernis de arbeiders(-kinderen) toe te laten deel te hebben aan het culturele leven van zijn tijd, waarin het Frans nu eenmaal dominant was. Waarschijnlijk ligt de nadruk die hij legde op het belang van het onderwijs van het Frans in de Gentse stadscholen aan de basis van de Fransvriendelijkheid van een van de meest beroemde oudleerlingen van die scholen, Edward Anseele, die op een heel eigen wijze Wageners inspanningen voor de ontvoogding van de arbeiders heeft verdergezet…
Jan Art
Vakgroep Geschiedenis UGent
16 augustus 2010
Hoe verwijs je naar dit artikel?
Art, Jan. "Wagener, Auguste (1829-1896)." UGentMemorie. Laatst gewijzigd 21.04.2015. www.ugentmemorie.be/personen/wagener-auguste-1829-1896.
Bibliografie
Devolder, Kathleen. Gij Die Door 't Volk Gekozen Zijt ... De Gentse Gemeenteraad En Haar Leden 1830-1914. Gent: Maatschappij voor geschiedenis en oudheidkunde, 1994.
Thomas, P. "Notice sur la vie et les travaux d'Auguste Wagener." Annuaire de l'Académie Royale (1898): 153-204.