Claeys, Patricia (1958-2008)

"Er is een steen verlegd in de rivier" zingt de zanger-dichter. Patricia heeft méér dan één steen verlegd in méér dan één rivier. Ze heeft rotsen losgewrikt in rivieren over de hele wereld maar vooral in haar tweede thuisland, Nicaragua. Patricia kennen we als een wrikker. Met de haar kenmerkende vastberadenheid, kennis, humor en relativeringsvermogen sloopte ze rots na rots op weg naar haar ideaal, een rustig meanderende rivier waar het goed vertoeven is voor iedereen. Patricia wordt herinnerd als een krachtige vrouw die recht door zee ging en vocht tégen onrecht, vóór het recht op "gezondheid voor iedereen" en vóór het léven. Met Patricia is een een rijkdom aan menselijke ervaring, kennis en inzicht verloren. Maar haar inzet en inspiratie zinderen verder in de vele projecten waarvan zij aan de bron stond.

Gynaecologe

Patricia wordt geboren in Kortrijk, 14 mei 1958. Ze studeert in 1983 af als arts aan de KULAK in Leuven. Reeds als ‘Kulakker' valt haar enthousiaste inzet en haar organisatietalent op in de werkgroepen gehandicaptenzorg, bejaardenzorg en ontwikkelingssamenwerking. Ook bij de redactie van het studentenkrantje het ‘Kulakske' is Patricia gekend als een enthousiast en gedreven medewerker. Haar sociaal engagement maakt van ontwikkelingssamenwerking een logische en volgende stap. Nadat ze zich eerst verder heeft bekwaamd in de gynaecologie en in de tropische geneeskunde trekt ze via de NGO ‘FOS socialistische solidariteit' naar Nicaragua.

Nicaragua

Patricia Claeys leeft en werkt negen jaar in San Juan Del Sur, een stadje in het zuidwesten van Nicaragua. Daar is ze grondlegger van een bloeiende volksbeweging die kwetsbare mensen en vooral vrouwen ondersteunt in hun streven naar een menswaardiger samenleving. Patricia ligt aan de basis van verschillende projecten ter verbetering van de gezondheid en het welzijn van de lokale bevolking. "We bouwden er een integrale consultatie voor vrouwen uit, waarbij we ook aandacht schonken aan gezinsplanning en aan het voorkomen van seksueel overdraagbare aandoeningen. Daarnaast probeerden we de kindersterfte tegen te gaan, onder meer door het organiseren van vaccinatieprogramma's. Verder boden we hulp bij bijvoorbeeld overstromingen en probeerden we de psychische en lichamelijke gevolgen van de burgeroorlog te bestrijden."

International Centre for Reproductive Health

Patricia Claeys keert in 1994 terug naar België, tezamen met haar Paraguayaanse echtgenoot en haar twee jonge dochters Ruth en Sarah Piñanez. Maar ook na haar terugkeer naar België blijft Patricia de projecten in Nicaragua begeleiden. Vanaf 1995 is ze medisch coördinator van het ‘International Centre for Reproductive Health (ICRH)', een academisch centrum binnen de vakgroep Uro-gynaecologie van de Universiteit Gent. Het voornaamste objectief van het ICRH is het verbeteren van de toegankelijkheid, de aanvaardbaarheid en de kwaliteit van de seksuele en reproductieve gezondheidszorg. Wetenschappelijk onderzoek met een sociale inslag is hierbij de belangrijkste invalshoek. "Het onderzoek gebeurt er in samenwerking met lokale partners en de resultaten worden onmiddellijk ter plaatste toegepast. Zo gaan we bijvoorbeeld na hoe we de programma's voor opsporing van baarmoederhalskanker effectiever kunnen uitvoeren."

Daarnaast maakt Patricia deel uit van een rits buitenlandse missies en is ze onder meer expert bij het Department of Reproductive Health and Research van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) in Genève. Haar wetenschappelijke interesse gaat voornamelijk uit naar screening op baarmoederhalskanker in ontwikkelingslanden. Een onderwerp waarmee ze ook in 2003 haar doctoraatstitel behaalt aan de faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen van de Universiteit Gent. In 2006 wordt ze benoemd als gastprofessor.

Jammer genoeg wordt ze zelf getroffen door kanker. Doch met dezelfde vastberadenheid en wilskracht als altijd, en gedreven door het verlangen om zo lang mogelijk haar kinderen te zien opgroeien, gaat ze ook deze ongelijke strijd aan. Een strijd die ze uiteindelijk verliest in Destelbergen op 30 juni 2008. Patricia blijft tot het einde vechten voor het leven. We zullen haar altijd blijven herinneren als een bezield voorvechtster van sociale gelijkheid, een innemend leider, een toffe collega, een krachtig persoon, een begrijpende vriendin en een fantastische moeder.

Familie Pinanez-Claeys
12 april 2014

 

Hoe verwijs je naar dit artikel?
Familie Pinanez-Claeys. "Claeys, Patricia (1958-2008)." UGentMemorie. Laatst gewijzigd 24.02.2015. www.ugentmemorie.be/personen/claeys-patricia-1958-2008

Bibliografie

www.UGentMemorialis.be

"Patricia Claeys." Vzw Vrienden van Patricia Claeys. Geraadpleegd op 24.02.2015. www.patriciaclaeys.be.

Faculteiten: 
faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen
Type persoon: 
geneeskundige
Deel deze pagina: 

Herinneringen

Marleen Temmerman

Ik mis de warme gloed van samen werken aan een betere wereld
In een maatschappij die harder en killer wordt
Ik mis solidariteit In een wereld waar de kloof tussen arm en rijk toeneemt
Ik mis mijn vader die te vroeg is heengegaaan
En Patricia, mijn soulmate, die net vijftig was toen ze ons verliet
Ik mis ‘le temps de cerises'
En de ‘walk on the wild side'

Marleen Temmerman
Gedicht verschenen in Het Mooiste Woordenboek II (Het Bronzen Huis en Radio 1: 2010)

Marleen Temmerman bij de doctoraatsverdeding van Patricia Claeys

Als promotor van Dr Patricia Claeys heb ik hierbij het voorlaatste woord, en van deze gelegenheid wil ik gebruik maken om de persoon Patricia even te belichten.

Onze wegen kruisten zich in 1995 en deze ontmoeting heeft mijn leven en dat van vele anderen drastisch veranderd. Ik was toen hard op zoek naar een rechterhand, een dagelijks bestuurder voor ons pas opgericht centrum binnen onze Vakgroep, dat we -ambitieus misschien- het International Centre for Reproductive Health genoemd hadden. Het centrum bestond toen uit één man, beter gezegd vrouw, zijnde Els Leye, en een paardekop, ik dus, maar het barstte reeds uit zijn voegen door het vele werk.

Er hadden zich op onze advertentie, reeds een aantal veelbelovende kandidaten aangemeld en op de valreep kreeg ik een hint van de co-promotor in deze, Prof P Vander Stuyft, die een witte raaf gespot had in de Public Health Masters Course in Antwerpen....en daar kwam ze. Geinteresseerd, kritisch, no-nonsense, intelligent, knap en gedreven, gevoel voor humor, kortom een meisje uit het goede hout gesneden. Ze kwam uit West-Vlaanderen, Kortrijk op precies te zijn, en had gestudeerd in Leuven. Zo zie je maar, niemand is perfect, maar breeddenkend als we zijn vergeven we haar deze jeugdzonde. Ze was naar Nicaragua getrokken als vrijwilligster, en verloor haar hart op het Zuid-Amerikaanse continent. Ze trouwde er, zette 2 prachtige dochters ter wereld, werkte er hard, en veroverde een warme plaats in het hart van vele Nicaraguanen.

In 1995 kwam ze terug naar Belgie, met de familie, volgde een opleiding in Public Health, en nam de uitdaging in Gent aan. Onder haar dagelijkse leiding bloeide ICRH en groeide het uit tot een kleine KMO met een 100 tal medewerkers in Belgie, Europa, Afrika, Latijns-Amerika, en China, en een ruime portfolio aan onderzoek, onderwijs en dienstverleningsprojecten, met internationale weerklank. Vooral dankzij Patricia is het ICRH een plaats waar het goed om werken is. Haar leiderschap, brains, steun, warmte en haar klaterende lach zijn belangrijke bouwstenen in onze lokale en internationale samenwerking, en een steun voor velen in moelijke tijden. Haar aandacht en prioriteit gaan steeds in de eerste plaats naar anderen ook als daardoor haar eigen werk soms in het gedrang dreigt te komen, maar Pat krijgt het toch altijd voor elkaar. Patricia is in de eerste plaats een ‘doener'en een ‘denker', een vrouw van het terrein met een wetenschappelijke geest, maar schrijven en publiceren was niet haar allereerste bekommernis. Onder mijn voortdurende druk, samengevat in het adagio ‘publish or perish', stelde Patricia dat ze enkel zou publiceren als ze de wereld iets zinvols te vertellen had, wat ze volgens mij-vandaag met brio gedaan heeft.

Lieve Patricia, gefeliciteerd! Je verdient deze erkenning dubbel en dik, en ik hoop dat we nog heel veel jaren mogen samenwerken.

Marleen Temmerman, 2003 (uit: www.vriendenvanpatriciaclaeys.be)

Marleen Temmerman voor haar collega en vriendin Patricia Claeys

Ik mis de warme gloed van samen werken aan een betere wereld
In een maatschappij die harder en killer wordt
Ik mis solidariteit In een wereld waar de kloof tussen arm en rijk toeneemt
Ik mis mijn vader die te vroeg is heengegaaan
En Patricia, mijn soulmate, die net vijftig was toen ze ons verliet Ik mis ‘le temps de cerises'
En de ‘walk on the wild side'

Marleen Temmerman
Gedicht verschenen in het Mooiste Woordenboek II (Het Bronzen Huis en Radio 1: 2010)