Grafmonument Auguste Wagener
De UGent neemt op de Gentse Westerbegraafplaats het meterschap op van de graven van acht opmerkelijke academici uit haar rangen. Auguste Wagener is er een van.
Auguste Wagener, klassiek filoloog
Auguste Wagener (1829-1896) studeert filologie en wijsbegeerte aan de universiteiten van Bonn en Luik. In 1850 wordt hij aangesteld aan de Gentse universiteit, waar hij aanvankelijk moraalfilosofie doceert, maar later gaat hij verder in de discipline die hem het nauwst aan het hart ligt, de klassieke filologie. Van 1861 tot 1871 is hij decaan van de faculteit Letteren en Wijsbegeerte. Van 1878 tot 1895 kan hij als regeringscommissaris zijn stempel drukken op het benoemingsbeleid van de universiteit: van de 79 professoren die in 1895 aan de Gentse universiteit doceren, zijn er 66 op zijn voorstel benoemd. Hij streeft naar de uitbreiding van de wetenschappelijke collecties en naar een reorganisatie van de laboratoria. Onder zijn mandaat wordt het Instituut der Wetenschappen opgericht, dat gehuisvest wordt in het monumentale Plateaugebouw, naar een ontwerp van architect Adolphe Pauli.
Naast een academische carrière bouwt Wagener ook een politieke loopbaan uit. Hij is een overtuigde en anti-klerikale liberaal. Van 1863 tot 1877 is hij schepen van Onderwijs en Schone Kunsten in Gent en hij zet zich in die hoedanigheid in voor degelijk publiek onderwijs. Hij sticht o.m. een normaalschool voor onderwijzeressen en hij voert het geneeskundig schoolonderzoek in. Als liberaal volksvertegenwoordiger (1882-1886) ijvert hij voor het verbod op kinderarbeid en zet hij zich in voor een emanciperend volksonderwijs.
Wagener is zeer begaan met monumentenzorg. Hij is bestuurslid van de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten en een van de oprichters van de Maatschappij voor Geschiedenis en Oudheidkunde te Gent. Hij is ook actief in verschillende culturele verenigingen zoals de Cercle Artistique et Littéraire en het Willemsgenootschap.
Grafmonument
Mathilde Van Loo, Wageners tweede echtgenote, verwerft de grafconcessie meteen na het overlijden van haar man in mei 1896. De stoffelijke resten van Wageners eerste vrouw, Emma De Rote (+1866) en haar vader professor Philippe Auguste De Rote (+1866), worden in augustus 1896 van het kerkhof aan de Brugse poort naar de nieuwe familiegrafkelder overgebracht. In 1899 wordt Mathilde Van Loo bijgezet en ook haar zuster, Emma Van Loo (+1913), ligt hier begraven.
Het graf is gelegen in het als monument beschermde gedeelte van de Westerbegraafplaats. Het hardstenen grafteken is een combinatie van een hellende sarcofaag en een stèle die, waar ze in elkaar overvloeien, versierd zijn met een sierlijke voluut. De stèle is bekroond met een spitsboogvormig fronton dat is ingevuld met een kruis en gestileerde plantmotieven. De stèle draagt het grafopschrift “SEPULTURE DE LA FAMILLE WAGENER-VAN LOO”. Een verticaal opgerichte palmtak - symbool van overwinning op de dood - ontspringt uit een immortellenkrans waaruit horizontaal een lauriertak - een teken van eerbetoon - steekt. Er zijn geen symbolen of tekens die specifiek in verband te brengen zijn met Auguste Wagener en zijn belangrijke academische en politieke loopbaan. De keuze voor dit familiegraf is ongetwijfeld bepaald door zijn echtgenote.
Grafmaker H. Dubois, die het grafteken signeert, heeft zijn werkplaats aan de Muinkkaai in Gent en is zeer actief op de Westerbegraafplaats. Hij realiseert er verschillende monumenten en inspireert zich daarbij op 19de-eeuwse Franse modelboeken. De overeenkomst met Parijse grafmonumenten op de begraafplaatsen Père Lachaise en Montparnasse, zoals die worden getoond in Etudes sur l’art funéraire moderne van Boussard (1870), is treffend. Dubois combineert die modellen op eclectische wijze tot een eigen creatie. Het grafteken mag dan geen eigen, origineel ontwerp zijn, in de afwerking van de details getuigt het op bijzondere wijze van het vakmanschap van H. Dubois.
Annelies Blancke
Bachelorstudent Kunstwetenschappen
Academiejaar 2016-2017
Deze tekst is tot stand gekomen in het kader van een paper-opdracht, “Methodologische oefening beeldende kunst en architectuur” – 2de bachelor Kunstwetenschappen 2016-2017- o.l.v. prof. dr. Linda Van Santvoort.
Hoe verwijs je naar deze tekst?
Blancke, Annelies. "Grafmonument Auguste Wagener." UGentMemorie. Laatst gewijzigd 9.06.2018. www.ugentmemorie.be/artikel/grafmonument-auguste-wagener.
Bibliografie
Devolder, Kathleen. Gij Die Door 't Volk Gekozen Zijt ... De Gentse Gemeenteraad En Haar Leden 1830-1914. Gent: Maatschappij voor geschiedenis en oudheidkunde, 1994.
Thomas, P. "Notice sur la vie et les travaux d'Auguste Wagener." Annuaire de l'Académie Royale (1898): 153-204.