Roelandt, Louis (1786-1864)

Weinig architecten hebben zo hun stempel gedrukt op het Gentse straatbeeld als Louis Roelandt. Het Justitiepaleis, de Opera, de Sint-Annakerk, de Aula van de universiteit, de Arena van Vletingen… de bouwmeester wijzigt met zijn grandiose gebouwen het gezicht van Gent.

De eerste stadsarchitect

Dat Roelandt zoveel opdrachten krijgt toevertrouwd, heeft alles te maken met zijn functie als directeur van de openbare stadswerken. De stadsarchitect heeft tussen 1819 en 1836 het alleenrecht op het ontwerpen van Gentse publieke gebouwen. De benoeming van Roelandt als stadsarchitect volgt vlak na zijn ontwerpvoorstel voor het Feestpaleis van de nieuwe rijksuniversiteit. Acht zuilen, een monumentaal peristylium en een schitterende aula zijn de hoofdingrediënten van de neoclassicistische ‘Tempel voor de Wetenschap’. Het is precies het soort bouwwerk waar Gent zich mee kan profileren als moderne stad. Op 3 oktober 1826 viert de Gentse bevolking het gebouw en de architect met een fabuleuze inhuldiging. Criticasters mogen het gebouw dan wel vergruizen als een kakofonie van classicistische stijlelementen die pijn doet aan het oog, de zuilen van de Aula zullen uitgroeien tot bekend stadsgezicht, internationaal visitekaartje én logo van de Gentse universiteit.
Na de Aula zit Roelandts carrière op rozen en het ene prestigeproject volgt op het andere.

Invloedssfeer

Roelandt beperkt zich niet tot het ontwerpen van imposante gebouwen in Gent en Oost-Vlaanderen. Via zijn architectuuronderwijs is de Academie voor Schone Kunsten en sinds 1835 ook aan de universiteit, leidt hij tal van architecten op. Roelandt start hiermee een trend want ook zijn opvolgers, Adolphe Pauli, Louis Cloquet en Charles Van Rysselberghe cumuleren hun functie als stadsarchitect met die van hoogleraar. Als man van stand en fortuin heeft hij een gezaghebbende en geëerde stem in allerlei maatschappijen en genootschappen. Via zijn uitgebreide netwerk verspreiden Roelandts ideeën over bouwkunst en cultuur tot buiten de stads- en landsgrenzen.

Ondernemer

Roelandt bepaalt niet alleen via zijn gebouwen en leerlingen het Gentse straatbeeld. In 1820 opent hij de eerste Gentse gasfabriek in de Huidevettershoek in de huidige Waalse Krook. Hij overtuigt het Gentse stadsbestuur om voortaan gas te gebruiken voor de verlichting van straten en openbare gebouwen. Roelandt verdient fortuinen met dit monopolie en kan zich nu ook manifesteren op de Gentse vastgoedmarkt. Het is in een van zijn huizen op de Nederkouter dat Roelandt na een lang en gefortuneerd leven op 5 april 1864 sterft. Op zijn begrafenis brengen vertegenwoordigers van de Koninklijke Academie van België, van de Koninklijke Maatschappij voor Schone Kunsten en van de universiteit hulde aan de architect. Gent rouwt om een van zijn meest werklustige en geëerde burgers.

Fien Danniau
Vakgroep Geschiedenis UGent
25 april 2010

Hoe verwijs je naar dit artikel?
Danniau, Fien. "Roelandt, Louis (1786-1864)." UGentMemorie. Laatst gewijzigd 01.04.2015. www.ugentmemorie.be/personen/roelandt-louis-1786-1864