Historisch studentenprotest?
Studentenprotesten. Ze zijn zeker geen fenomeen van de 21eeeuw. De hete tijden van de Gravensteenbezetting, mei ’68, Leuven-Vlaams, de protesten tegen de 10.000,... liggen lang achter ons. Hoewel, in Amsterdam gaat het er deze dagen heftig aan toe. Studenten bezetten er universiteitsgebouwen en eisen, gesteund door hun docenten, ‘een nieuwe universiteit’. Waarover gaat het? Vervlucht dit protest traditiegetrouw met de (examen)tijd? Of is er meer in beweging? En hoe zit het in Vlaanderen?
Tijdlijn
- 13 februari: bezetting van het Bungehuis te Amsterdam
- 20 februari: bezetters eisen het aftreden College van Bestuur
- 24 februari: ontruiming van het Bungehuis door de politie, 46 studenten worden opgepakt
- 25 februari: studentenmars eindigt in de bezetting van het Maagdenhuis
- 26 februari: UvA gaat akkoord met een student-lid in het College van Bestuur
- 4 maart: UvA legt de bezuiniging tijdelijk stil en docenten maken hun eisen bekend
- 4 maart: nationale actiedag met verschillende activiteiten over heel Nederland
- 6 maart: UvA haalt de dealine niet
- 9 maart: een aantal docenten zeggen hun vertrouwen op in het College van Bestuur
- 10 maart: het college komt de docenten op een paar punten tegemoet (tienpuntenplan)
- 11 maart: toezeggingen zijn niet genoeg, het protest gaat door
De spelers
De Nieuwe Universiteit
De Nieuwe Universtiteit bestaat voornamelijk uit studenten die het Maagdenhuis bezetten. Er heerst een algemene onvrede met de huidige bestuurswijze van de UvA: top-down, op rendement gericht beleid ondermijnt waar een universiteit om zou moeten draaien: onderwijs en onderzoek. Ze eisen:
- Democratisering en decentralisering van het bestuur van de universiteit.
- Afschaffing van het huidige allocatiemodel: financiering op basis van kwaliteit, niet op basis van kwantiteit.
- Stopzetting van het huidige Profiel 2016.
- Referenda per instituut en opleiding over de samenwerking tussen de UvA en de VU op de FNWI.
- Duurzame carrièreperspectieven voor al het personeel.
- Geen vastgoedspeculatie met onderwijsgeld.
Rethinking UvA
Rethinking UvA is een collectief van misnoegde docenten. Zij eisen zowel onmiddelijke maatregelen als maatregelen die op lange termijn moeten worden ingevoerd.
De onmiddellijke maatregelen:
- Een onmiddellijke, maar ook tijdelijke stop op de verkoop van UvA-gebouwen. Daaronder vallen volgens Rethink UvA alle herstructureringsprocessen, onderhandelingen en de verkoop van eigendom van de universiteit. Ook fusies met andere onderwijsinstellingen moeten worden stilgelegd.
- Directe actie van het CvB om de universiteit te democratiseren, waarbij medewerkers en studenten op alle bestuursniveaus beslissingsbevoegdheden krijgen. De beweging wil dat de vertrouwensrelaties tussen het College en de medewerkers worden hersteld, of het bestuur moet opstappen.
- Een grootschalig onafhankelijk onderzoek naar de financiële situatie en het financiële beleid van de UvA.
Maatregelen op lange termijn:
- Het veranderen van een financieel model dat gebaseerd is op rendementsdenken in een evaluatiemodel gebaseerd op de kwaliteit van de opleidingen.
- Het creëren van een academisch klimaat waarin medewerkers zowel onderzoek verrichten als lesgeven, in tegenstelling tot het bestaande systeem waarin onderzoekers en docenten zijn gescheiden en volgens Rethink UvA onderzoek beloond wordt ten koste van onderwijs.
- Het bepalen van een evenredige werkdruk op het gebied van lesgeven, onderzoek doen en bestuurlijke werkzaamheden en het creëren van transparante en toegankelijke mogelijkheden tot loopbaanontwikkeling voor zowel vaste als tijdelijke medewerkers.
College van Bestuur UvA
De bestuurders stelden een tienpuntenplan op als reactie op de protesten:
- Versterking van de medezeggenschap door, onder andere, de leden meer ondersteuning, middelen en instemmingsrecht te geven.
- Democratisering mogelijk maken door vroegtijdig academici te betrekken bij cruciale besluiten, en een breed samengestelde werkgroep in te stellen naar vormen van “bestuur en directe democratie”.
- Decentralisatie van onderwijs en onderzoek door “bevoegdheden zo laag mogelijk in de instelling te beleggen”, en “vertrouwen vooraf en verantwoording achteraf als principe in te voeren”.
- Volledige financiële openheid geven – onder andere via een “web based platform” waarop alle relevante informatie voor alle academici toegankelijk is.
- Besluit over de bouw van een nieuwe Universiteitsgebouw voorleggen aan alle academici, en “volledige transparantie bieden omtrent huisvesting”.
-
Creativiteit en vernieuwing in onderwijs en onderzoek als belangrijke prioriteit.
- Bandversterking tussen onderwijs en onderzoek, en onderwijs “even hoog waarderen als onderzoek, o.a. door het invoeren van een nieuw loopbaanmodel”.
- Nieuw percentage voor tijdelijke arbeidscontracten afspreken met “bonden”.
- De begane grond van het Maagdenhuis ter beschikking stellen voor debat.
- Landelijke politieke gezagdragers wijzen op hun verantwoordelijkheid: “(a) regeldruk drastisch te verlagen; (b) meer autonomie aan de universiteiten te geven; (c) adequate bekostiging op basis van kwaliteit in te voeren. Wij roepen andere universiteiten op hetzelfde te doen en hierin samen op te trekken.”
Meer achtergrond bij de protesten aan de UvA
www.schamper.ugent.be/2015-online/amsterdams-maagdenhuis-en-gentse-blandijn
uvasociaal.nl/bezetting-bungehuis/
Protest in Vlaanderen?
https://actiegroephogeronderwijs.wordpress.com/