Van Montagu, Marc (1933)

Scheikundige Marc Van Montagu is, samen met Jozef Schell, een internationaal beroemd en gewaardeerd pionier in de gentechnologie. Met zijn spin-off bedrijven Plant Genetic Systems en CropDesign wil Van Montagu de mondiale voedselzekerheid verhogen en schadelijke impact op het milieu verlagen. Dergelijke ondernemingen illustreren eerst en vooral de impact van academisch onderzoek op het bedrijfsleven. Ze roepen tegelijkertijd soms felle discussies op over ten eerste de grenzen tussen academische en commerciële doelstellingen en ten tweede de grenzen van het wetenschappelijk wijzigen van de natuur. Van Montagu is dan ook een pleitbezorger van strenge markt- en productiecontrole.

Laboratorium voor Genetica

Van Montagu studeert scheikunde aan de Gentse universiteit en behaalt er in 1955 zijn diploma in de organische scheikunde. Tien jaar later is hij doctor in de biochemie en daarna wordt hij benoemd tot hoogleraar en gewoon hoogleraar aan de UGent. Hij leidt er het Laboratorium voor Genetica aan de faculteit Wetenschappen. Tot 1989 doceert hij ook enkele cursussen aan de VUB.

PGS

In 1982 start Van Montagu samen met zijn collega Jozef Schell het bedrijf Plant Genetic Systems, een spin-off van zijn laboratorium aan de Gentse universiteit. Beide wetenschappers ontdekken het mechanisme van de genentransfer. Daardoor slagen zij erin om een soort van genetisch verdedigingsmechanisme voor de plant te ontwikkelen dat als alternatief voor de chemische onkruidverdelgers kan dienen. Het gaat om Genetisch Gewijzigde Organismen, kortweg GGO’s. Van Montagu is ook betrokken bij de stichting van CropDesign in 1998, een andere spin-off van de universiteit, die zich bezighoudt met biotechnologie en meer in het bijzonder met het genetisch wijzigen van gewassen. Van Montagu wil met zijn innovaties niet alleen een vorm van voedselzekerheid creëren voor de hele wereldbevolking, maar ook de mogelijkheid bieden om minder intensief en vervuilend aan landbouw te doen. De relatie tussen universiteit en industrie is soms voorwerp van een debat over de grenzen tussen academische en commerciële doelstellingen. In het geval van genetisch gemodificeerde organismen (GGO's) leidt dit bovendien tot discussies over de grenzen van wetenschappelijk ingrijpen in de natuur. Van Montagu beseft dan ook dat het gebruik van gentechnologie bij gewassen moet gebeuren onder een strenge controle, zowel op de markt als op de productie.

Instituut voor Plantenbiotechnologie voor Ontwikkelingslanden

Van Montagu is stichter (2000) en voorzitter van het Instituut voor Plantenbiotechnologie voor Ontwikkelingslanden, een instelling aan de UGent die zich richt op de noden van de ontwikkelde landen en daarbij training, technologietransfer en onderzoek naar plantentechnologie voorziet. Daarnaast is hij ook voorzitter van de European Federation of Biotechnology. Voor zijn pionierswerk in de sector van de gentechnologie heeft Van Montagu talrijke nationale en internationale prijzen ontvangen, zes keer een eredoctoraat ontvangen en mag hij sinds 1990 de titel van baron dragen.

Petra Gunst
Licentiaat Geschiedenis
16 augustus 2010

Hoe verwijs je naar dit artikel?
Gunst, Petra. "Van Montagu, Marc (1933)." UGentMemorie. Laatst gewijzigd 7.01.2021. www.ugentmemorie.be/personen/van-montagu-marc-1933.