19'30 De universiteit bouwt

Tijdens het interbellum kent de universiteit van Gent een tweede intensieve bouwfase. De uitbreiding van het gebouwenpatrimonium is een logisch gevolg van de verruiming en differentiatie van het academische curriculum door de wet van 1929 en de groeiende nood aan practicumzalen. De nieuwe gebouwen krijgen allemaal een zakelijk ontwerp, typisch voor de nieuwe modernistische architecturale stroming. Ze onderscheiden zich duidelijk van de universiteitsgebouwen in neostijl van ronde de eeuwwisseling en zijn beeldbepalend voor het stedelijk landschap.

Vogelvlucht

De Boekentoren is zonder twijfel het meest in het oog springende gebouw uit deze periode. Het modernistische pronkstuk van Henry van de Velde wordt door de zopas vernederlandste universiteit uitgespeeld als een symbool van haar succes. Honderd meter verder verrijst op de flank van de Blandijnberg het Technicum. Dit gebouw ziet er op het eerste gezicht minder spectaculair uit, maar achter de bakstenen gevel schuilt een ingenieus concept van staalspecialist Jean Norbert Cloquet en betonspecialist Gustave Magnel. Het Technicum spreidt zich uit over verscheiden blokken en biedt onderdak aan verschillende laboratoria van de Technische Scholen. Omwille van de proeven die er plaatsvinden, is het gebouw enorm stevig: de draagkracht van de vloeren, ook op de verdiepingen, bedraagt drie ton per vierkante meter. Behalve op de Blandijnberg is er ook heel wat bedrijvigheid op de Coupure. Daar verrijst op de plaats van het oude Casino de nieuwe Veeartsenijschool en op het terrein van het oude Rasphuis de Rijkslandbouwhogeschool. Beide hoger onderwijsinstituten zullen eind jaren 1960 faculteiten worden van de UGent. Een derde bouwsite bevindt zich in het zuiden van de stad: daar starten de bouwwerken van het nieuwe Academische Ziekenhuis.

Oorlogshinder

Op het Technicum na zullen al deze bouwwerven hinder ondervinden van de Tweede Wereldoorlog. De Boekentoren is nauwelijks afgewerkt of de bezetter installeert afweergeschut in de Belvédère. Omdat de verhuis van de bibliotheekcollectie in 1942 wordt georganiseerd tijdens de bezetting, misloopt de Boekentoren zijn momentum. De sites aan de Coupure worden in beslag genomen door de Duitsers en na de oorlog door de Canadezen. De werken aan het Academisch Ziekenhuis ten slotte vallen na een tijdje helemaal stil door een gebrek aan bouwmaterialen en de ruwbouw komt erg verwaarloosd en beschadigd uit de oorlog.

Fien Danniau
Vakgroep Geschiedenis UGent

Hoe verwijs je naar dit artikel?
Danniau, Fien. "19'30 De universiteit bouwt." UGentMemorie. Laatst gewijzigd 23 september 2016. www.ugentmemorie.be/gebeurtenissen/1930-de-universiteit-bouwt